Κρασί: Το επίσημο ποτό των Αποκριών

Οι Απόκριες με τον ιδιαίτερο Διονυσιακό τους χαρακτήρα, δεν θα μπορούσαν να μην έχουν ως επίσημο ποτό το ελληνικό κρασί.

Αλλά τι είναι οι Απόκριες και πως καθιερώθηκαν στην παράδοση και τα έθιμα της χώρας μας; Ως Απόκριες ονομάζονται οι 3 εβδομάδες που προηγούνται της Καθαράς Δευτέρας, ενώ αμέσως μετά τις Απόκριες ακολουθεί η Σαρακοστή. Η περίοδος των Αποκριών ταυτίζεται με την κινητή περίοδο του Τριωδίου στη Χριστιανική θρησκεία, το οποίο αποτελείται από 3 εβδομάδες και παίρνει το όνομά του από ένα βιβλίο με ύμνους που ψάλλονται τη συγκεκριμένη περίοδο (έτσι έμεινε η έκφραση «άνοιξε το Τριώδιο»). 

Πώς πήρε η Αποκριά το όνομά της, ποια είναι η ετυμολογία της; Η αποκριά ή αποκρεά (ἀπό + κρέως) δηλώνει την τελευταία ημέρα κατανάλωσης κρέατος πριν από τη Σαρακοστιανή νηστεία η οποία οδηγεί στο Πάσχα. Η λατινική της μετάφραση μας έδωσε μια πολύ γνωστή λέξη των ημερών: το καρναβάλι (carnem + levare = κρέας + αφαιρώ). Άρα η λέξη καρναβάλι δεν περιγράφει τους εορτασμούς, την παρέλαση των αρμάτων και τους μασκαράδες όπως νομίζουν πολλοί, αλλά την περίοδο που σηματοδοτεί τη διακοπή σίτισης με κρέατα και παράγωγά του. Βέβαια στη γλώσσα μας κατέληξε να περιγράφει τη γενικότερη εορταστική ατμόσφαιρα με μεταμφιέσεις, τραγούδια, χορό και καρναβαλικά άρματα. Σε ολόκληρη την Ελλάδα πραγματοποιούνται κάθε χρόνο καρναβάλια ενώ τα πιο γνωστά είναι της Πάτρας, της Ξάνθης, του Ρεθύμνου και του Μοσχάτου. 

Πέρα από τα κλασσικά καρναβάλια -με την έννοια της παρέλασης- πραγματοποιούνται εκατοντάδες παραδοσιακές γιορτές και έθιμα, που η προέλευσή τους χάνεται στο βάθος των αιώνων. Ο βλάχικος γάμος της Θήβας, ο αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι, οι Μπούλες στη Νάουσα Ημαθίας, οι Μπουμπούνες στην Καστοριά και ο φανός στην Κοζάνη, ο Γέρος, η Κορέλα και ο Φράγκος της Σκύρου είναι μερικά από τα παραδοσιακά δρώμενα των Αποκριών στη χώρα μας, που δίνουν ένα ιδιαίτερο «άρωμα» σε αυτή την περίοδο. 

Αλευρομουτζούρωμα στο Γαλαξίδι - Πηγή: George Tzafos Photography

Όλες αυτές οι γιορτές έχουν μερικά κοινά στοιχεία και συμβολισμούς: Συμβολίζουν τον ερχομό της Άνοιξης, της γονιμότητας της γης, του έρωτα και του εξαγνισμού. Οι διονυσιακές αυτές εορτές αποσκοπούν να οδηγήσουν μέσα από την έκσταση στη θέωση. Άλλο ένα κοινό, παραδοσιακό στοιχείο σε όλες αυτές τις γιορτές είναι φυσικά η κατάποση κρασιού! 

Πώς θα μπορούσε άλλωστε να συνοδευτεί η γιορτή που έχει τις ρίζες της στις Αρχαίες γιορτές του θεού Διονύσου, του θεού του κρασιού! Για παράδειγμα τα Ανθεστήρια, μια μεγάλη αθηναϊκή γιορτή προς τιμήν του θεού πραγματοποιούνταν την 11η ως και την 13η του μηνός Ανθεστηριώνος (τέλη Φεβρουαρίου). Ή τα Μεγάλα Διονύσια τα οποία θεσμοθετήθηκαν από τον Πεισίστρατο ήταν αυτή την περίοδο, δηλαδή τον μήνα Ελαφηβολιών (Αρχές Μαρτίου).

Σάτυροι, μαινάδες και σειληνοί ξεχύνονται λοιπόν να διασκεδάσουν και να γιορτάσουν το τέλος του χειμώνα και την έναρξη της αγαπημένης μας άνοιξης, με κρασί, χορό και τραγούδι. Αυτές τις παραδόσεις της χώρας μας πρέπει να κρατήσουμε ζωντανές και να μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές.

Από εμάς στο Κτήμα Χατζημιχάλη, ευχές για καλές Απόκριες σε όλους! 🥳🎉🪁